मूळ नक्षत्र आणि गंडमूल: तुमच्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी शांती पूजा का महत्त्वाची आहे? ✨
तुमच्या घरी नवीन पाहुण्याचे आगमन झाले आहे आणि त्याचे नक्षत्र मूळ आहे का? 🤔
भारतीय ज्योतिषशास्त्रानुसार, काही नक्षत्रांना विशेष महत्त्व आहे, त्यापैकीच एक म्हणजे मूळ नक्षत्र. या नक्षत्राला ‘गंडमूल नक्षत्र’ असेही म्हटले जाते. पण हे गंडमूल नक्षत्र म्हणजे काय आणि त्यात जन्म झाल्यास शांती पूजा करणे का आवश्यक आहे, हे तुम्हाला माहीत आहे का?
चला तर मग, मूळ नक्षत्र, गंडमूल आणि शांती पूजेचे महत्त्व सविस्तरपणे जाणून घेऊया!
गंडमूल नक्षत्र म्हणजे काय?
ज्योतिषशास्त्रानुसार, एकूण २७ नक्षत्रांपैकी ६ नक्षत्रे ‘गंडमूल नक्षत्र’ म्हणून ओळखली जातात. ही नक्षत्रे म्हणजे अश्विनी, आश्लेषा, मघा, ज्येष्ठा, मूळ आणि रेवती. ही नक्षत्रे राशींच्या टोकाला आणि नवीन राशीच्या सुरुवातीला येतात, म्हणजेच दोन राशींच्या ‘गंडा’ (जोडणीत) आणि तीन नक्षत्रांच्या समूहांमध्ये ‘मुळात’ (शेवटी) स्थित असतात.
मूळ नक्षत्र आणि गंड
मूळ नक्षत्र हे धनु राशीच्या शेवटी येते आणि त्याचे काही अंश मकर राशीच्या सुरुवातीला असतात. यामुळे, मूळ नक्षत्र राशी बदलाच्या ‘गंड’ भागात येते. या संक्रमणामुळे या नक्षत्राला विशेष महत्त्व प्राप्त होते आणि येथे जन्मलेल्या बालकांवर नक्षत्र आणि राशीच्या बदलाचा प्रभाव अधिक जाणवतो, असे मानले जाते.
गंडमूल नक्षत्रात जन्म झाल्यास काय होते?
असे मानले जाते की गंडमूल नक्षत्रात जन्मलेल्या बालकाला आणि त्याच्या कुटुंबाला काही विशिष्ट प्रकारच्या नकारात्मक ऊर्जेचा सामना करावा लागू शकतो. याचे परिणाम प्रत्येक नक्षत्रावर आणि त्याच्या चरणावर अवलंबून असतात. सामान्यतः, या नक्षत्रांमध्ये जन्मलेल्या बालकांसाठी आणि त्यांच्या कुटुंबासाठी काही नकारात्मक किंवा अडचणी येण्याची शक्यता असते, ज्यामुळे शांती पूजा करणे आवश्यक मानले जाते.
मूळ नक्षत्रात जन्म झाल्यास शांती पूजा का करतात?
मूळ नक्षत्र हे गंडमूल नक्षत्रांपैकी एक असल्यामुळे, त्यात जन्मलेल्या बालकांसाठी शांती पूजा करणे महत्त्वाचे आहे. याची प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- नकारात्मक प्रभावांचे उच्चाटन: गंडमूल नक्षत्रातील जन्म अशुभ मानला जातो आणि त्यामुळे येणाऱ्या नकारात्मक ऊर्जा व दोषांना दूर करण्यासाठी ही पूजा केली जाते.
- राशी आणि नक्षत्रांच्या संयोगाचा प्रभाव कमी करणे: मूळ नक्षत्र दोन राशींच्या संधीमध्ये येत असल्याने, नक्षत्र आणि राशीच्या ऊर्जेचा एकत्रित प्रभाव बालकावर पडू शकतो. शांती पूजा या प्रभावाला संतुलित करते.
- कुटुंबाचे संरक्षण: गंडमूल नक्षत्रातील जन्म बाळ आणि त्याच्या आई-वडिलांसाठी काही त्रासदायक ठरू शकते. शांती पूजा कुटुंबाला संभाव्य संकटांपासून वाचवते.
- आरोग्य आणि समृद्धी: या पूजेमुळे नवजात बालकाचे आरोग्य चांगले राहते आणि कुटुंबात सुख-समृद्धी नांदते, अशी मान्यता आहे.
- नक्षत्राच्या चरणांनुसार उपाय: मूळ नक्षत्राच्या प्रत्येक चरणाचा कुटुंबातील सदस्यांवर वेगळा प्रभाव पडू शकतो. शांती पूजा त्या विशिष्ट चरणाच्या नकारात्मक प्रभावाला शांत करते.
- शुभ फलप्राप्ती: शांती पूजा केल्याने मूळ नक्षत्राशी संबंधित अशुभ फळे टाळता येतात आणि शुभ फल प्राप्त होतात.
मूळ नक्षत्र शांती पूजेतील प्रमुख देवता आणि त्यांचे मंत्र:
या महत्त्वपूर्ण शांती पूजेमध्ये प्रामुख्याने तीन देवतांची आराधना केली जाते:
१. निर्ऋती (मुख्य देवता):
- मंत्र: ॐ असु॑न्वन्त॒मय॑जमानमिच्छ स्त॒नस्ये॒त्यामन्व॑िहि तस्करस्य । अन्यम॒स्मर्दिच्छ सा त॑ ऽ इत्या नमों देवि निर्ऋते॒ तुभ्य॑मस्तु ।।
- अर्थ: “हे निर्ऋती देवी, जे यज्ञ करत नाहीत अशांची इच्छा करणाऱ्या आणि चोराप्रमाणे वागणाऱ्या लोकांवर आपली नजर ठेवा. आम्हांवर कृपा करा. हे निर्ऋती देवी, तुम्हाला आमचा नमस्कार असो.”
- महत्त्व: निर्ऋती ही मूळ नक्षत्राची मुख्य देवता आहे. तिच्या पूजनाने नकारात्मक ऊर्जा आणि मूळ नक्षत्राच्या दोषांमुळे येणाऱ्या अडचणी दूर होतात.
२. इंद्र (दक्षिण कलशातील देवता):
- मंत्र: ॐ त्रातार॒मिन्द्र॑वि॒तार॒र्मिन्द्र १४ हर्वे-हवे सुहव शूर॒मिन्द्र॑म् । ह्वर्यामि शुक्रं पुरुहूतमिन्द्र॑ स्व॒स्ति ननो॑ म॒घवा॑ वा॒त्विन्द्रः ।।
- अर्थ: “हे इंद्र, तू आमचे रक्षणकर्ता आणि त्राता आहेस. प्रत्येक युद्धात तू शूर आणि मदतीसाठी तत्पर असतोस. तू आम्हाला कल्याण आणि समृद्धी प्रदान कर.”
- महत्त्व: इंद्र हे देवलोकाचे राजा असून त्यांची पूजा केल्याने घरात सुख-समृद्धी आणि सुरक्षितता नांदते.
३. वरुण (वाम कलशातील देवता):
- मंत्र: ॐ उर्दुत्तमं व॑रुण पाश॑म॒स्मदवा॑य॒मं वि म॑ध्य॒म १९ श्रेयाय । अर्धा व्यमर्मादित्य व्रते तवाना॑गसोऽ अर्दितये स्याम ।।
- अर्थ: “हे वरुण देव, तू आपल्या उत्तम आणि मध्यम पाशांनी आम्हांला बंधमुक्त कर. आम्ही तुझ्या नियमांचे पालन करणारे होऊ या आणि आम्हाला कोणताही त्रास होऊ नये.”
- महत्त्व: वरुण हे जलदेवता असून त्यांची पूजा केल्याने घरात शांतता आणि आरोग्य टिकून राहते.
म्हणून, आपल्या नवजात बालकाचे आणि कुटुंबाचे कल्याण सुनिश्चित करण्यासाठी मूळ नक्षत्रातील जन्म आणि गंडमूल योगामुळे आवश्यक असलेली शांती पूजा योग्य वेळी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
